Ε.Φουστέρης

MD, PhD, Παθολόγος με εξειδίκευση στο Σακχαρώδη Διαβήτη, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, Ιατρικός Διευθυντής MEDOC

Οι θεραπευτικές παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση της χρόνιας υπεργλυκαιμίας στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη μπορεί να έχουν ορισμένες φορές το αντίθετο αποτέλεσμα: Η υπογλυκαιμία είναι μια από τις επιπλοκές του σακχαρώδη διαβήτη είτε τύπου 1 είτε τύπου 2, που είναι συνυφασμένη τόσο με την νόσο την ίδια (ειδικά για το διαβήτη τύπου 2) αλλά και με τη λαμβανόμενη θεραπεία. Ας δούμε, λοιπόν, κάποια βασικά σημεία για την υπογλυκαιμία που πρέπει να έχουμε πάντα κατά νου:

Τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας μπορεί να αφορούν ένα ευρύ φάσμα που μπορεί να διαφέρουν σημαντικά από άτομο σε άτομο: εφίδρωση, ταχυκαρδία, τρέμουλο στα χέρια, πείνα, θόλωση της όρασης, εκνευρισμός, απώλεια των αισθήσεων με πτώση στο έδαφος, κεφαλαλγία, αδυναμία, κόπωση, ζάλη, επιθετική συμπεριφορά.

Προσοχή: Επειδή τα συμπτώματα της υπογλυκαιμίας είναι κοινά, για την επιβεβαίωσή της χρειάζεται η τριάδα του Whipple:

Από τα φάρμακα που πιο εύκολα μπορεί να προκαλέσουν υπογλυκαιμία είναι:

Τα φάρμακα που πολύ σπάνια συσχετίζονται με υπογλυκαιμίες:

Τα πιο συχνά αίτια είναι:

Ανεπίγνωστες υπογλυκαιμίες: υπογλυκαιμίες που δεν τις καταλαβαίνει το άτομο με διαβήτη και γι’ αυτό είναι πολύ επικίνδυνες, καθότι δεν προειδοποιούν τον οργανισμό με τα προαναφερθέντα συμπτώματα, άρα ο κίνδυνος υπογλυκαιμικού κώματος είναι πιο πιθανός. Το φαινόμενο αυτό λέγεται H.A.A.F. (Hypoglycemia Associated Autonomic Failure) και οφείλεται στο ότι «εκπαιδεύεται» το νευρικό μας σύστημα να μην αντιδρά στην υπογλυκαιμία λόγω συχνών υπογλυκαιμικών επεισοδίων. Απαιτεί ενημέρωση και καθοδήγηση από τον διαβητολόγο σας.

Για την σωστή αντιμετώπιση ενός υπογλυκαιμικού επεισοδίου ακολουθούμε τον κανόνας του 15:

         -  Αν είναι κάτω από 70 mg/dL επαναλαμβάνω τη λήψη 15 γρ γλυκόζης

         -  Αν είναι πάνω από 70 mg/dL, τρώμε πιο σύμπλοκους υδατάνθρακες, π.χ. 1 φέτα ψωμί με τυρί, 1 τοστ, 1 φρούτο ή το επόμενο προγραμματισμένο γεύμα, ώστε να αποφύγουμε τον κίνδυνο επανεμφάνισης της υπογλυκαιμίας στις επόμενες ώρες

Τι ΔΕΝ κάνω όταν έχω υπογλυκαιμία: αδιαφορία (μη αντιμετώπιση), δεν τρώμε καραμέλες χωρίς ζάχαρη (γιατί δεν έχουν υδατάνθρακες), δεν τρώμε υδατάνθρακες με λίπος, όπως πάστες, μπακλαβά, σοκολάτα, τσουρέκι, μελομακάρονα, κρουασάν γιατί δεν πετυχαίνουν απότομη απορρόφηση της γλυκόζης από το έντερο και ευθύνονται για καθυστερημένες υπεργλυκαιμίες.

Το κάθε υπογλυκαιμικό επεισόδιο είναι ένα μάθημα για τη διαχείριση του διαβήτη στο σπίτι μας: Οφείλουμε κάθε φορά να αναγνωρίσουμε το αίτιο που πυροδότησε το συγκεκριμένο επεισόδιο ώστε να προσαρμόσουμε αναλόγως τη συμπεριφορά μας για να αποφύγουμε το επόμενο επεισόδιο. Σ’ αυτή τη διαδικασία μπορεί να αναζητήσουμε τη βοήθεια του ιατρού μας.

1. Κατευθυντήριες οδηγίες για τη διαχείριση του διαβητικού ασθενή, Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία, 2020, https://drive.google.com/file/d/1L-zjpv1cYIWlItTDvlW_ljZR4q7esZkx/view ,last accessed 21/10/2020

2. Standards of Medical Care in Diabetes 2020, American Diabetes Association, Diabetes Care, Volume 43, supplement 1, January 2020